Mormonen op Molokai

Pater Damiaan is een begrip in ons land. In 2005 werd hij nog tot Grootste Belg verkozen. Iedereen krijgt bij ons in de lagere school wel een les over hoe deze jonge priester op zending vertrok en er uiteindelijk voor koos om te gaan dienen bij de uitgestotenen van de wereld: de leprozen op Kalaupapa, een afgezonderde landtong op het Hawaiiaanse eiland Molokai. Maar hij was niet de enige religieuze daar. Er waren ook mormonen op Molokai.

De mormoonse ervaring in een verloren gemeenschap

  Ik heb zopas het boek Kalaupapa: The Mormon Experience in an Exiled Community gelezen en dit boek heeft me enorm veel bijgeleerd. Om te beginnen over lepra zelf. Ik had nog altijd de kinderlijke, bijbelse overtuiging dat dit lichaamsdelen deed afvallen en dat je binnen de kortste keren dood ging. Dat het daarentegen een besmettelijke ziekte is die slechts een deel van de bevolking kan treffen en dat je er jaren kan aan lijden voor je sterft, was allemaal nieuw voor me.   Maar ook het leven van Pater Damiaan heeft nieuwe betekenis voor me gekregen. Hij wist inderdaad heel goed welke keuze hij maakte. Meer nog, door de beperkte medische kennis van die tijd, was het een duidelijke keuze om het risico te lopen zelf de ziekte op te lopen. Zijn stelling was echter: “als de ziekte mijn lichaam aantast, zal God me wel een nieuw lichaam geven bij de wederopstanding”.   Damiaan was een echte heilige. Hij heeft zijn leven gegeven om te zorgen voor een ander. Hij was meer dan een priester: hij was een echte herder. Hij deed meer dan enkel de mis opdragen. Hij deed alles wat nodig was om anderen te helpen. En religie was bij hem daarvoor niet van tel.   Wat ik dus helemaal niet wist, was dat er ook mormonen waren op Kalaupapa. Zowel onder de patiënten als hen die voor hen zorgden. Want blijkbaar gingen er heel vaak helpers mee met de patiënten die verbannen werden naar het eiland. Hawaiianen vinden familie zo belangrijk, dat ze hen nooit loslaten. Dus de gemeenschap telde ook vaak gezonde inwoners.   Zo was er dus ook een mormoonse gemeenschap. Het boek bevat een grondig, academisch overzicht van hun aanwezigheid in Kalaupapa en hun dienstbetoon aan de gemeenschap daar. Dit boek is echter ook een getuigenis van de oecumenische gemeenschap op Molokai. Zo had Pater Damiaan een heel goede vriend, die een tijdlang de geestelijke leider was van de mormonen.  

Mekaar liefhebben, is de echte boodschap van Christus

  Als ik één ding geleerd heb, is het waarom Kalaupapa zo’n heilige plaats is geworden. Daar waar de mens zijn ernstigste uitdaging onder ogen moest zien, leerde hij niet meer naar zichzelf te kijken, maar wel naar de andere. Zo is er het verhaal van de heropbouw van de mormoonse kapel. Iedereen kwam helpen. Mensen die geen handen meer hadden, lieten hun armen vastmaken aan de kruiwagen om toch maar materiaal te kunnen aanbrengen. Achteraf bleek dat er meer uren waren gezwoegd door niet-mormonen dan door mormonen zelf.   Pater Damiaan zelf gaf ook het goede voorbeeld. Het boek bevat eerstehand verhalen van mormoonse zendelingen die steeds goed ontvangen werden door Pater Damiaan en bij hem mochten overnachten. Damiaan heeft dit gedaan totdat hij een rechtstreeks bevel van zijn bisschop kreeg om hiermee te stoppen, en zelfs dan nog gehoorzaamde hij met pijn in het hart.   Dit boek heeft me veel geleerd. Niet alleen over het leven van de mormonen daar, maar over de speciale sfeer die er heerste op Kalaupapa. Christelijke liefde. Blijkbaar moet een mens eerst alle hoop verliezen, om de waarheid te vinden.