Jaloers op wetenschap

Ik las in De Standaard een artikel over de massa van het W-boson. Als wetenschapper fascineert me dit enorm, als gelovige maakt het me jaloers.

 

Het fascinerende is dat dit echt fundamentele wetenschap is. We kunnen dit deeltje niet zien. We kunnen heel moeilijke experimenten bedenken, waarvan we de uitkomsten in moeilijke formules plakken en dan een waarschijnlijk resultaat berekenen met een zekere precisiefactor. Fundamentele wetenschap ook omdat het een bijkomende stuk van de puzzel is in het model waarmee we de werkelijkheid rondom ons proberen te begrijpen.

 

En dan komt de vaststelling ‘oei, als dit klopt, zitten we ergens mis’. Ergens kan eigenlijk overal zijn. Dit experiment kan fout gelopen zijn, want een ander onafhankelijk onderzoek naar hetzelfde leverde een ander resultaat op. Een resultaat dat wel in de lijn der verwachting valt, want dit nieuwe resultaat zou ook betekenen dat het huidig model ergens grondig fout zit.

 

Tegelijk zie je de kracht van de wetenschap. De zoektocht naar waarheid. De eerlijkheid waarmee men zegt ‘we weten het niet’ en ‘misschien begrijpen we iets verkeerd’. Dat is het mooie aan wetenschap dat de beoefenaars geen probleem hebben met deze uitspraken en hen zelfs kracht geeft om verder te zoeken en dieper te graven. Om these en antithese af te wegen. Om te discussiëren en te vergelijken. Net deze mooie eigenschappen hebben we de afgelopen gemist en verweten aan de wetenschap. Men wilde zekerheden en we kregen voortschrijdend inzicht.

 

 

Als gelovige ben ik dan jaloers op die intellectuele eerlijkheid en flexibiliteit. In religie is er geen plaats voot ‘het niet weten’. Zowel de eigen aanhangers als de tegenstanders jouwen religie uit als het antwoord ‘we weten het niet’ is. Voor velen moet geloof zekerheid bieden in het leven. Twijfels ondermijnen geloof. Dat is al eeuwen vanuit geloofsinstituten zo gepredikt en wordt nog steeds vanop kansels en bidmatjes verkondigd. Ook omdat men de tegenstanders geen extra munitie wil geven.

 

Het grappigste hieraan vind ik is bij de tegenstanders, die meer geloof (sic) hechten aan wetenschap. Godsdienst is al zo vaak mis geweest, zeggen ze. We moeten vertrouwen op wetenschap. Die heeft ook nog niet alle antwoorden, maar je mag er zeker van zijn dat die antwoorden er wel zullen zijn op een dag. Wat mij betreft zie ik geen greintje verschil in de oproep tot positief vertrouwen in wetenschap enerzijds en geloof anderzijds. Ik vind ze vrij gelijkaardig van aard.

 

Gelovigen zelf hebben het ook moeilijk met niet weten. Dat vullen ze ook op met blind vertrouwen. Voor de meesten mag die niet-wetenschap niet belicht worden. Daarin verschillen ze met de meeste wetenschappersgelovigen. Ik spreek niet graag over andere religies dan de mijne. Niet omdat ik ze verwerpelijk vind, integendeel zelfs. Ik respecteer ieders (niet-)geloof omdat ik het voor ieder individu koester zoals ik mijn geloof voor mezelf koester. Dus sta me toe om me te beperken tot de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen waartoe ik behoor.

 

 

Eén van de Unique Selling Propositions van onze kerk die ik graag noem, is dat wij een levende profeet hebben die ons leidt. De echte leiding ligt bij Jezus Christus maar via blijvende openbaring via Zijn profeten krijgen we blijvend onderricht. Ieder lid van onze kerk is vertrouwd met de volgende quote uit de Schriften ‘regel op regel, voorschrift op voorschrift’. Stap per stap leren we en gaan we vooruit.

 

Veel van mijn zusters en broeders hebben het er toch moeilijk mee als er dan een wijziging is. Tegenstanders binnen en buiten onze kerk roepen dan graag ‘zie je, ze waren mis, dus waarin hebben ze het nog mis?’. Om die reden hebben onze leiders het nog altijd moeilijk om over iets in het verleden te zeggen ‘ja, we zaten fout’. De gekste verklaringen worden dan gezocht om uit te leggen waarom het vroeger anders was. Gelukkig zegt men nooit dat die verklaringen openbaringen waren. Want dat zijn ze ook niet. Het is niks meer én niks minder dan voortschrijdend inzicht.

 

Een kerk verdient lof om te werken met voortschrijdend inzicht en te evolueren. Net zoals wetenschap. Ja, er bestaat een alwetende God en ja, er bestaan antwoorden die wij nu nog niet kennen maar Hij wel. Ja, er bestaan formules die de wetenschap nog niet ontdekt heeft. Het niet weten ondergraaft het belang niet, van wetenschap noch geloof.

 

Kunnen we dan eindelijk eens stoppen met elkaar aan te vallen? Laten wij als gelovigen beginnen door te erkennen dat wetenschap al veel antwoorden heeft gegeven en nog zal geven. Dan kunnen de wetenschapsgelovigen ook aanvaarden dat geloof antwoorden geeft. En vervolgens kunnen beide kanten toegeven dat ‘we weten het niet’ geen falen is, maar de dtijfveer om te groeien, zowel in geloof als in wetenschap.